 |
 |
"Ümummilli Lider Heydər Əliyevin Azərbaycan xalqı və dövləti qarşısındakı tarixi xidmətləri misilsizdir".
"Ümummilli Lider Heydər Əliyevin müasir Azərbaycan tarixində əvəzolunmaz yeri vardır. O, ölkəmiz üçün tarixi şəxsiyyət olmaqla yanaşı, həm daxili, həm də xarici siyasətdə atdığı addımlarla bugünkü müasir Azərbaycanın təməllərinin qoyulmasında misilsiz rol oynamışdır". Bu sözləri SİA-ya açıqlamasında siyasi şərhçi Elçin Xalidbəyli deyib.
Onun sözlərinə görə, Heydər Əliyev hakimiyyətə gəldiyi zaman Azərbaycan çox ağır vəziyyətdə idi: "SSRİ-nin dağılması ilə ölkədə xaos, siyasi böhran və iqtisadi çöküş hökm sürürdü. Dövlətin yenidən qurulması, sabitliyin və idarəetmənin bərpası zəruri idi. Heydər Əliyev bu olduqca çətin və məsuliyyətli missiyanın öhdəsindən öz dərin siyasi zəkası və təcrübəsi sayəsində uğurla gəldi.
İlk növbədə ölkədə siyasi idarəetmə sistemi yenidən quruldu, daxili xaos və qarşıdurmalar aradan qaldırıldı. Heydər Əliyevin rəhbərliyi ilə daxili siyasi və iqtisadi sabitlik təmin olundu, yeni iqtisadi münasibətlər sistemi formalaşdırıldı. Eyni zamanda daxili siyasətdə də demokratik prinsiplərə əsaslanan yeni münasibətlərin əsası qoyuldu.
Heydər Əliyevin fəaliyyətində xarici siyasət də xüsusi yer tuturdu. Onun rəhbərliyi ilə Azərbaycanın xarici əlaqələri genişləndi, beynəlxalq arenada nüfuzu artdı. Ən vacib məsələlərdən biri isə birinci Qarabağ müharibəsində atəşkəsə nail olunması idi. Bu atəşkəs Azərbaycan üçün öz qüvvələrini toparlamaq və dövlətçiliyini möhkəmləndirmək üçün mühüm imkan yaratdı".
Siyasi şərhçi qeyd edir ki, atəşkəsdən sonra xarici kapitalın Azərbaycana axını başladı: "Dünyanın iri enerji şirkətləri ölkəmizə sərmayə yatırmağa başladı. Ən önəmlisi isə 1994-cü ildə imzalanmış "Əsrin müqaviləsi" idi. Bu müqavilə Heydər Əliyevin uzunmüddətli və qətiyyətli diplomatik səylərinin nəticəsi idi və Azərbaycanın inkişafında yeni bir mərhələnin əsasını qoydu.
Heydər Əliyevin xarici siyasətdəki ən mühüm uğurlarından biri də balanslaşdırılmış siyasət yürütməsi idi. O, regionda və dünyada maraqları toqquşan böyük dövlətlər arasında tarazlıq yaratmağı bacarırdı. Məhz bu balans siyasəti sayəsində Azərbaycan xarici təzyiqlərdən qorundu və müstəqil siyasət yürütmək imkanı əldə etdi.
Bütün bunlar sübut edir ki, Heydər Əliyevin müasir Azərbaycana verdiyi töhfələr saysız-hesabsızdır. Onun xidmətləri zaman keçdikcə daha dərindən dəyərləndiriləcək, gələcək nəsillər tərəfindən geniş şəkildə öyrəniləcək və yüksək qiymətləndiriləcək".
Onurğa xəstəlikləri üzrə tanınmış mütəxəssis, vertebroloq Dr. Taleh Yaqublu - Prezident İlham Əliyev: “Heydər Əliyev dahi şəxsiyyət, böyük liderdir, uzaqgörən, cəsarətli siyasi xadimdir. O, bütün dövrlərdə Azərbaycan xalqına sədaqətlə xidmət edirdi, xalq üçün yaşayırdı, yaradırdı. Heydər Əliyev Azərbaycana iki dəfə rəhbərlik etmişdir. Hər iki dəfə Azərbaycanı təhlükədən, böhrandan çıxarıb inkişaf yoluna qoymuşdur. Bu onu göstərir ki, ictimai-siyasi quruluşdan asılı olmayaraq, Heydər Əliyev həmişə ən düzgün siaysət aparmış, Azərbaycan xalqının maraqlarını müdafiə və təmin etmişdir”.
Xalqların dövlətçilik təcrübəsini sübut edən başlıca amil, heç şübhəsiz ki, həmin xalqların keçdiyi mübarizə yoludur. Bu yolda qarşılaşdığı, dəf etdiyi hadisə və proseslər tarixi əhəmiyyətə malikdir. Odur ki, hər bir xalqın dövlətçilik tarixində özünəməxsus təcrübəsi vardır. Azərbaycan xalqı olaraq uzun əsrlər boyu dövlətçilik tariximizlə bağlı baş vermiş hadisə və proseslər, eləcə də ayrı-ayrı millətlərin və xalqların dövlət quruculuğu prosesləri onu deməyə əsas verir ki, lidersiz nə rifah, nə tərəqqi, nə də dövlət quruculuğu mümkündür. Azərbaycan xalqı məhz öz dahi övladı, görkəmli dövlət xadimi, strateq, Ulu Öndər Heydər Əliyevin simasında bütün dünyaya məhz bunu sübut edib. Bu gün müasir Azərbaycan dövlətinin adı Heydər Əliyev şəxsiyyəti ilə bağlıdır. O özü də xalqının keçmişi, bu günü və gələcəyi ilə qürur duyduğunu qeyd edirdi. Heydər Əliyev dövlət qurdu, xalqını səfərbər etdi, “Azərbaycan dünyaya günəş kimi doğacaqdır” dedi və buna nail oldu. “Mənim həyat amalım bütün varlığım qədər sevdiyim Azərbaycan xalqına, ölkəmizin iqtisadi, siyasi, mədəni inkişafına xidmət olub. Bu yolda bütün gücümü və iradəmi yalnız müdrik və qədirbilən xalqımdan almışam. Ən çətin anlarda, ən mürəkkəb vəziyyətlərdə yalnız və yalnız xalqıma arxalanmışam. Bu da mənə dözüm, iradə verib və bütün uğurlarımı təmin edib” deyirdi Ulu Öndər.
Heydər Əliyev həm Sovetlər dönəmində, həm də müstəqillik illərində ölkəmizə rəhbərlik etdiyi zaman bütün varlığı ilə Azərbaycan dövlətçiliyinin inkişafına çalışdı. Dövlətçiliyimizin əsaslarını yaratdı və formalaşdırdı. Onun inkişaf etdirilməsi üçün zəruri olan bütün addımların atılmasının təməlini qoydu. Azərbaycan xalqının, dövlətinin gələcəyini təmin edəcək hüquqi, siyasi, iqtisadi, sosial və mədəni əsasların özülünü inşa etdi. Bütün bu tarixi nailiyyətlərin sırasında zaman-zaman inkişaf etdirilən, əsasları formalaşdırılan, dövlətimizin varlığının müqəddəs şərti olan ordu quruculuğu işi fəaliyyətinin bütün dövrlərində Ulu Öndərin nəinki xalqımız qarşısında, bugünkü tarixi həqiqətlər sübut edir ki, həm də bütövlükdə regionumuz və bəşəriyyət qarşısında ən böyük xidmətlərindən biri oldu. Məhz Azərbaycanın ordu quruculuğu sahəsində Heydər Əliyevin tarixi xidmətləri torpaqlarımızın azadlığına, yaşadığımız regionda yeni, mütərəqqi reallıqların yaranmasına, xalqımızın və dövlət rəhbərimizin simasında ordunun hər zaman dövlət üçün “məhək daşı” olduğunu, beynəlxalq ictimaiyyətin, təşkilatların, dünyada özünü hegemon hesab edən dövlətlərin uzun illər ərzində gücü çatmadığı tarixi ədalətin bərpası işini məhz onilliklər boyu onun müəyyən etdiyi strategiyaya uyğun yaradılan Azərbaycan Silahlı Qüvvələri təmin etdi. Məhz Heydər Əliyevin əsasını qoyduğu ordu quruculuğu siyasəti Azərbaycan xalqının tarixi ideallarının gerçəkləşməsinə vəsilə oldu.
Hələ Sovetlər dönəmində Heydər Əliyevin xalqımız üçün gördüyü quruculuq işləri, bu istiqamətdə həyata keçirdiyi islahatlar, nail olduğu sosial-iqtisadi, mədəni-siyasi yeniliklər dövlətimizin və xalqımızın gələcəyinə hesablanmış tarixi addımlar idi. Bütün bu addımların fonunda Azərbaycan naminə həyata keçirilməli olan daha bir mühüm vəzifənin - ordu quruculuğu vəzifəsinin qarşıya məqsəd kimi qoyulması və bundan ötrü milli hərbi kadr potensialının yaradılması, gənc azərbaycanlıların dünyanın müxtəlif dövlətlərində, müxtəlif profilli hərbi təyinatlı təhsil müəssisələrində oxumalarına şərait yaratması, müxtəlif istiqamətli qoşun birləşmələrində hərbiçi kimi çalışacaq mütəxəssislərin yetişdirilməsi, ölkəmizdə hərbi təyinatlı istehsal müəssisələrinin istifadəyə verilməsi müasir Azərbaycanın təhlükəsizliyinə, süverenliyinə hesablanmış uzaqgörən strateji düşüncənin təzahürləri idi.
Heydər Əliyev Azərbaycan tarixinin dərinliklərini bilirdi. O bilirdi ki, ölkəsi yerləşdiyi coğrafiyaya, malik olduğu təbii sərvətlərə görə zaman-zaman müxtəlif imperiyaların maraq dairəsində olub. Məhz bu səbəbdən Cənubi Qafqazın bu dilbər guşəsi hər zaman hərb meydanını xatırladıb. Düşmənə qarşı olan mübarizə ruhu nə qədər güclü olsa da, nizami hərbi gücün qeyri mövcudluğu xalqımıza məşəqqətlər yaşadıb. Baxmayaraq ki, artıq Azərbaycan vahid Sovet Sosialist Respublikaları İttifaqının tərkibində idi. Ulu Öndər bilirdi ki, bu, sadəcə, ittifaqdır - təsis olunmasının əsasında güc amili mövcud olmuş ittifaq. Nə zamansa, milli dövlətlər bu ittifaqdan qurtulmağa çalışacaq. O zaman təkcə Cənubi Qafqaz deyil, bütün dünya üçün Sosializm sisteminin əhatə etdiyi coğrafiya maraqların toqquşduğu məkana çevriləcək. Belə olan halda əldə olunmuş iqtisadi, sosial, mədəni və siyasi nailiyyətləri qorumaq, Azərbaycanın suverenliyini və ərazi bütövlüyünü müdafiə etmək üçün hərbi gücə, güclü silahlı qüvvələrə zəruri ehtiyac yaranacaq. Hələ Sovetlər dönəmində dövlət rəhbəri və xalqının lideri olan Heydər Əliyev atdığı bütün addımları sanki gələcək müstəqil Azərbaycan üçün hesablayırdı. Eləcə də ölkəmizin hərbi qüdrətinin artırılmasından ötrü lazım olan bütün tədbirləri görürdü. Xalqının tarixinə sonsuz məhəbbət və ehtiramla yanaşan Heydər Əliyev həm də tarixi xalq qəhrəmanlarımızın rəşadətini yüksək qiymətləndirir, onların adının əbədiləşdirilməsi - xatirə komplekslərinin, muzeylərin yaradılmasını, yazılı ədəbiyyat nümunələrinin təbliğ olunmasını kütləvi hərb mədəniyyətinin bir hissəsi kimi görürdü. Məhz Ulu Öndərin təşəbbüsü ilə ölkəmizin aidiyyəti elmi tədqiqat institutları tarixi xalq qəhrəmanlarının həyat yolu, onların öz dövləti qarşısındakı xidmətləri öyrənilməyə, məktəblərdə tədris olunmağa başlanıldı. Onun Azərbaycan gəncinin öz əcdadını tanıması istiqamətindəki fəaliyyəti Sovet dövləti rəhbərliyinin qısqanclığına səbəb olsa da, Heydər Əliyev bu tarixi missiyanı xalqı qarşısında özünün şərəf borcu hesab edirdi.
Heydər Əliyevin gələcək, müstəqil Azərbaycanın hərbi quruculuğu sahəsində atdığı ilk möhtəşəm uğurlu addım hərbi təyinatlı internat-məktəbinin təsis edilməsi idi. Müasir Azərbaycanın Silahlı Qüvvələrinin uğurlarının başlıca səbəblərindən biri də məhz uzun illər öncə yaradılmış bu məktəb idi. Sonradan Hərbi Lisey kimi fəaliyyət göstərəcək bu təhsil ocağına Azərbaycanın görkəmli şəxsiyyətlərindən olan, Cəmşid Naxçıvanskinin adının verilməsi Ulu Öndərin milli kimliyinə bağlılığının daha bir bariz nümunəsidir. O bu məktəbin fəaliyyətini daim öz şəxsi nəzarətində saxlayır, vaxtaşırı olaraq şəxsən həmin məktəbə gedir, ordakı təhsilin vəziyyəti və keyfiyyəti, pedaqoji heyətin peşəkarlığı ilə maraqlanır və bu istiqamətdə tapşırıq və tövsiyələrini verirdi. Artıq qısa müddətdə Azərbaycanın təhsilli zabit korpusu öz nüfuzu ilə ad çıxarmağa başlamışdı. Hərbi ixtisasa yiyələnmək ölkəmizdə prestijli sahəyə çevrilirdi. Ulu Öndərin təşəbbüsü ilə təsis edilmiş Cəmşid Naxçıvanski adına internat məktəbin məzunları təhsillərini Leninqrad Hərbi Tibb Akademiyasında, Mühəndis -Texniki və Hərbi Dəniz Məktəblərində, Kiyevdəki Hərbi Radiotexnika Mühəndisləri və Hərbi-Siyasi Dəniz Məktəbində, Hava Hücumundan Müdafiə Hərbi-Siyasi Məktəbində, Simferepol Ali Hərbi-Siyasi Məktəbində, Çerniqov Ali Hərbi Aviasiya Məktəbində, Ali Zenit-Raket Komandirləri Məktəbində, bütövlükdə dünyanın 47 ali məktəbini əhatə edən 26 ölkədə hərbi tədris müəssisələrində təhsillərini davam etdirirdilər. Artıq minlərlə azərbaycanlı gənc hərbçi mütəxəssis kimi yetişir, gələcək-müasir Azərbaycanın ixtisaslı hərbçiləri kimi dövlətimizə və xalqımıza xidmət vəsiqəsi əldə edirdilər. Heydər Əliyev eyni zamanda, yaratdığı məktəbin tədris prosesinin iştirakçılarının sosial qayğıları ilə maraqlanır, hərbi tədris işinə cəlb edilmiş zabitlərin həyat şəraitinin yüksəldilməsindən ötrü zəruri tapşırıqlarını verirdi. O çalışırdı ki, Sovet ordusunun tərkibində Azərbaycanın özünün milli zabit korpusu formalaşsın. Bütün bu addımları ilə O, sanki gələcəkdə müstəqil, suveren Azərbaycanın inkişafının qarantı olacaq ordunun əsasını qoyurdu. Ulu Öndər bilirdi ki, gələcək Azərbaycanın müstəqil dövlət kimi mövcudluğunun əsas şərti güclü iqtisadiyyatla yanaşı, həm də güclü ordu quruculuğudur. Heydər Əliyev bilirdi ki, xalqımızın tarixi yaddaşından süzülüb gələn “Ordun varsa, yurdun var” ifadəsi həqiqətdir. Özünün də iştirakçısı olduğu tarixi proseslər, xüsusilə II dünya müharibəsi zamanı alman faşizmi üzərində Sovet dövlətinin bəşəri qalibiyyəti zamanı ordunun rolunun nədən ibarət olduğunun canlı şahidi olmuşdu. Zəngin təbii sərvətlərə, əsrarəngiz coğrafi şəraitə malik Azərbaycanın öz gücü ilə ayaq üstə dura biləcəyini, zəhməti və əzmi ilə azərbaycanlıların öz dövlətini yüksəltməyə hazır olduqlarını, lakin bu coğrafiyada Azərbaycanın dirçəlməsini qəbul edə bilməyənlərlə mübarizədə mütləq hərbi gücə malik olmağın gərəkliyi aydın görünürdü. Odur ki, Heydər Əliyev ordu quruculuğu üçün əsas olan kadr problemini artıq həll etmişdi.
Sovetlər ittifaqının sürətli çöküşü, Heydər Əliyevin İttifaqın rəhbərliyindən məqsədli şəkildə uzaqlaşdırılması, ölkəmizin bütün sahələrində olduğu kimi hərbi quruculuq sahəsində də ciddi problemlərə yol açdı. Sovetlərin süqutu ilə Azərbaycanın da digər müttəfiq respublikalar kimi müstəqilliyini elan etməsi xalqımız üçün nə qədər böyük nailiyyət idisə, bu müstəqilliyi qorumaq gücündə olmayan, səriştəsiz, dövlət idarəçiliyindən bixəbər şəxslərin hakimiyyət başına gəlişi bir o qədər təhlükəli idi. Müstəqilliyin ilk illərində bütün sahələrdə kütləvi geriləmələr olduğu kimi, hərbi quruculuq işi də unudulmuşdu. Erməni işğalının tüğyan etdiyi bir şəraitdə, orduya, hərbi təyinatlı tədris müəssisələrinə biganə münasibət illərin gərgin əməyini heçə endirirdi. Hansı ki, indi orduya, ixtisaslı zabit korpusuna daha çox ehtiyac var idi. İndi zabitləri nəinki düşmənlə mübarizəyə səfərbər edəcək rəhbərlik yox idi, bu azmış kimi ölkənin ordu korpusları bir biri ilə döyüşmək həddinə gətirilmişdi. Məhz belə bir məqamda müdrik xalqımız Heydər Əliyevə sığındı. Onun ikinci dəfə hakimiyyətə qayıdışı ilə Azərbaycan məhrumiyyətlərdən xilas oldu. Eləcə də, məhz özünün təşəbbüskarı və təsisçisi olduğu Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinə yeni nəfəs gəldi. Ölkə iqtisadiyyatının dirçəldilməsi, beynəlxalq arenada ardıcıl diplomatik uğurlarla paralel olaraq ordu quruculuğu işi geniş vüsət aldı. Yenidən hərbi məktəblərimizin fəaliyyəti öz axarına qayıtdı.
Təkcə Cəmşid Naxçıvanski adına Hərbi Lisey deyil, sonradan Ulu Öndərin adını daşıyacaq Bakı Ali Hərbi Ümumqoşun Komandanlar məktəbi Ali Hərbi Akademiya kimi daha geniş çeşidli hərbi ixtisaslı kadr hazırlıqlarına start verdi. Ulu Öndərin rəhbərliyi altında hər il yüksələn, həcmi genişlənən ölkə iqtisadiyyatı dövlət büdcəsində də öz əksini tapmağa başladı. İldən-ilə büdcədə nəzərdə tutulan hərbi xərclər artırıldı. İşğal altında olan torpaqlarımızın azadlığı uğrunda mübarizə üçün zəruri tədbirlər – ordunun texniki, maddi təchizatı, yeni, daha müasir biliklərə yiyələnmiş hərbi kadr korpusunun hazırlanması, xalqın vətənpərvərlik hissinin, ordunun daimi döyüş hazırlığının yüksəldilməsindən ötrü görülən əməli işlər müstəqilliyimizin qarantına, işğal altında olan torpaqlarımızın azadlığının hər gün yaxınlaşmasına vəsilə oldu. Heydər Əliyevin hərbi quruculuq işi nə qədər möhtəşəm və tarixi idisə, onun bu ordunun özündən sonra sərkərdəsi olacaq lideri müəyyən etməsi, 100 illər boyu Azərbaycan xalqının həsrətində olduğu tarixi ideallarına qovuşmasının başlıca şərti oldu. Məhz Ulu Öndərin hüquqi və siyasi varisi, tarixi şəxsiyyət, Müzəffər Ali Baş Komandan, Prezident, Yeni Azərbaycan Partiyasının Sədri İlham Əliyev Ulu Öndərin əsasını qoyduğu, formalaşdırdığı Azərbaycan Silahlı Qüvvələrini inkişaf etdirdi, onun qüdrətini dünyanın ən nəhəng dövlətlərinin qüdrəti ilə müqayisə ediləcək qədər yüksəltdi. Beləliklə də Ulu Öndərin Azərbaycan ordusu ilə bağlı hələ Sovetlər dönəmindən başlayan quruculuğunun nə qədər əhəmiyyətli, gələcəyə hesablanmış tarixi xidmət olduğunu sübuta yetirdi. Uzun illərin keşməkeşli, ağır zəhməti bahasına başa gələn ordu quruculuğu siyasəti Azərbaycan xalqına və dövlətinə tarixi zəfər yaşatdı. O zəfər ki, Ulu Öndər ona hər zaman inanırdı. Tarixi qələbəyə inamını hər zaman çıxışlarında ifadə edirdi. Cənab İlham Əliyev bu möhtəşəm qələbə barədə danışarkən fikrini; - “Mən xoşbəxt adamam ki, ata vəsiyyətini yerinə yetirdim” sözləri ilə ifadə etdi. Bu gün artıq Azərbaycan ordusu dövlətimizin suverenliyinin, ərazi bütövlüyünün, sərhədlərimizin, havada, suda və quruda təhlükəsizliyinin qarantıdır. Cənab İlham Əliyevin sərkərdəliyi ilə Azərbaycan xalqının və ordusunun tarixi zəfəri Heydər Əliyev şəxsiyyətinin miqyasının nə qədər böyük olduğunu bir daha sübut etdi. Məhz Heydər Əliyevin hələ uzun illər öncə Azərbaycan xalqı və dövlətinin gücünün və nüfuzunun bugünkü tərənnümünə çevriləcək ordu quruculuğu siyasətinin milli və bəşəri əhəmiyyəti əyani surətdə isbat olundu.
"Azərbaycan taxıla olan ehtiyacını tam ödəyə bilmir və xaricdən idxal edir.
Xırdalan şəhər 3 saylı uşaq bağçasının müdiri Gülnarə Paşayeva - Azərbaycan tarixində elə şəxsiyyətlər var ki, onların adı dövlətin taleyi ilə ayrılmaz şəkildə bağlıdır. Bu şəxsiyyətlərdən biri, bəlkə də birincisi, Ulu Öndər Heydər Əliyevdir. Onun həyatı, fəaliyyəti və siyasi irsi, yalnız bir liderin deyil, həm də əsl dövlət qurucusunun parlaq nümunəsidir. Bu gün – 10 may 2025-ci ildə, Azərbaycan xalqı bu dahi şəxsiyyətin anadan olmasının 102-ci ildönümünü dərin ehtiramla qeyd edir.Heydər Əliyev 1923-cü il mayın 10-da Naxçıvan şəhərində dünyaya gəlmişdir. Onun uşaqlıq və gənclik illəri, ölkənin ağır və mürəkkəb bir dövrünə təsadüf edirdi. Gənc yaşlarından intellekti, əzmkarlığı və dövlətçilik təfəkkürü ilə fərqlənən Heydər Əliyev, Azərbaycan SSR Daxili İşlər Nazirliyində, daha sonra isə təhlükəsizlik orqanlarında çalışmış, bu sahədə peşəkar kadr kimi formalaşmışdır.
1969-cu ildə Azərbaycan Kommunist Partiyası Mərkəzi Komitəsinin birinci katibi seçilməsi ilə onun ölkə həyatında yeni bir mərhələ başlandı. Bu dövrdə Azərbaycanın sosial-iqtisadi inkişafında, sənaye və kənd təsərrüfatının güclənməsində, təhsil və səhiyyə sahəsində böyük irəliləyişlər baş verdi. O, Azərbaycanı sovet imperiyası daxilində inkişaf etmiş respublikaya çevirməyə nail oldu.
1991-ci ildə Sovet İttifaqının dağılması ilə Azərbaycan müstəqilliyini bərpa etsə də, daxili siyasi və iqtisadi böhran, Ermənistanın hərbi təcavüzü, separatizm və idarəolunmazlıq ölkəni fəlakətə sürükləyirdi. Məhz belə bir kritik anda, xalqın təkidli tələbi ilə Heydər Əliyev 1993-cü ildə yenidən hakimiyyətə qayıtdı. Onun yenidən rəhbərliyə gəlişi ilə Azərbaycan dövlətçiliyi faktiki olaraq xilas edildi.
Heydər Əliyevin əsas məqsədi güclü, sabit və müstəqil Azərbaycan dövləti qurmaq idi. O, ilk növbədə ölkədə sabitlik yaratdı, separatçı qüvvələri neytrallaşdırdı, beynəlxalq siyasətdə tarazlı və çevik xətt yeritdi. “Əsrin müqaviləsi” kimi tanınan neft sazişi ilə Azərbaycanın gələcəyini iqtisadi cəhətdən təmin etdi. O, həmçinin demokratik institutların əsasını qoyaraq hüquqi dövlət quruculuğunu həyata keçirdi.
Heydər Əliyev yaxşı anlayırdı ki, güclü dövlətin əsas dayaqlarından biri də qüdrətli ordu və vətənpərvər gənclikdir. Ona görə də o, ordu quruculuğuna xüsusi diqqət yetirirdi. Müstəqil Azərbaycanın Silahlı Qüvvələrinin formalaşması, hərbi təhsilin inkişafı, zabit kadrlarının yetişdirilməsi məhz onun dövründə həyata keçirildi.
Ulu Öndər, həmçinin gənclərin milli ruhda tərbiyə olunmasını hər zaman ön planda tuturdu. O deyirdi: “Gənclər bizim gələcəyimizdir.” Bu prinsip əsasında təkcə hərbi sahədə deyil, bütün istiqamətlərdə – təhsil, elm, mədəniyyət və idmanda gənclərə geniş imkanlar yaradıldı. Bu gün Azərbaycanın dünya arenasında öz sözünü deyən gəncləri, məhz Heydər Əliyevin uzaqgörən siyasətinin bəhrəsidir.
Azərbaycan 2020-ci ildə 44 günlük Vətən müharibəsində parlaq zəfər qazandı. Bu zəfər, yalnız hərbi qüdrətin deyil, həm də milli ideologiyanın, dövlətin möhkəm sütunlarının nəticəsi idi. Bu sütunları illər öncə Heydər Əliyev ucaltmışdı. Onun müəyyənləşdirdiyi və dönmədən yeridilən milli siyasət, torpaqlarımızın azadlığına aparan yolun əsasını təşkil etdi. O, dəfələrlə bəyan etmişdi ki, “Qarabağ Azərbaycandır!” və bu əminlik xalqın içində böyük bir inama çevrildi.
44 günlük müharibə nəticəsində azad edilmiş ərazilərdə bu gün aparılan genişmiqyaslı bərpa və yenidənqurma işləri də Heydər Əliyevin “Azərbaycanın hər qarışı müqəddəsdir” prinsipinin davamıdır. Qarabağda tikilən yollar, məktəblər, şəhərlər və kəndlər onun xatirəsinə bir ömrə dəyər abidədir.
Heydər Əliyev yalnız daxili siyasətdə deyil, beynəlxalq münasibətlər sistemində də çox böyük uğurlar qazanmışdı. Onun yaratdığı balanslaşdırılmış və milli maraqlara əsaslanan xarici siyasət, Azərbaycanın beynəlxalq nüfuzunu artırmış, ölkəni etibarlı tərəfdaş kimi tanıtmışdı.
O, Azərbaycanın regionda və dünyada sülhün, əməkdaşlığın və inkişafın tərəfdarı olduğunu nümayiş etdirirdi. BMT, ATƏT, İslam Əməkdaşlıq Təşkilatı və digər beynəlxalq qurumlarla əməkdaşlıq, eləcə də qonşu və strateji tərəfdaşlarla münasibətlərin inkişaf etdirilməsi Heydər Əliyevin xarici siyasət xəttinin əsas istiqamətləri idi.
Heydər Əliyev milli-mənəvi dəyərlərə xüsusi önəm verirdi. O, Azərbaycan dilinin dövlət dili kimi təsbit edilməsinə nail oldu, ana dilimizə, mədəni irsimizə, musiqimizə, ədəbiyyatımıza böyük qayğı göstərdi. Mədəniyyət sahəsində həyata keçirdiyi layihələr, milli teatrın, kinonun, muğamın qorunması və inkişaf etdirilməsi üçün atdığı addımlar, bu gün də canlı şəkildə davam etdirilir.
Elm sahəsində də Heydər Əliyev böyük işlər görmüşdür. O, Azərbaycan elminin inkişafını prioritet məsələ kimi qəbul edirdi. Elmi-tədqiqat institutlarına, akademik çevrələrə göstərdiyi diqqət, alimlərin sosial vəziyyətinin yaxşılaşdırılması üçün etdiyi tədbirlər onu alimlər arasında da böyük nüfuza malik etmişdi.
Heydər Əliyev hər zaman xalqa arxalanırdı və xalq da ona sadiq idi. Onun sadəliyi, insanlarla davranışdakı təvazökarlığı, dövlət başçısı olmasına baxmayaraq xalqla ünsiyyətdə olan səmimiliyi, onu milyonlarla insanın qəlbinə yaxın etmişdi. Hətta ən ağır anlarda belə xalqı ilə üz-üzə durmaqdan çəkinməyən bu lider, Azərbaycanın dövlətçilik tarixində silinməz iz qoymuşdur.
Bu gün hər bir azərbaycanlının qəlbində Heydər Əliyev dərin hörmət və ehtiramla anılır. Onun adı təkcə küçələrə, meydanlara, hava limanlarına verilməklə deyil, insanların qəlbində əbədi yaşayır.
Nəticə olaraq, Heydər Əliyevin dövlətçilik irsi, milli ideologiyası və siyasi uzaqgörənliyi Azərbaycan tarixində müstəsna yer tutur. Müstəqil Azərbaycan dövləti onun ideyaları əsasında inkişaf edir, onun müəyyən etdiyi siyasi kurs bu gün də uğurla davam etdirilir. Ulu Öndərin əziz xatirəsi xalqımızın yaddaşında əbədi yaşayır və hər yeni nəsil onun qoyduğu izlərdən bəhrələnərək bu müstəqil dövləti daha da gücləndirməyə çalışır.
Heydər Əliyevin 102-ci ildönümü münasibətilə keçirilən bütün tədbirlər, onun əziz xatirəsinə ehtiramın və Azərbaycan xalqının ona olan minnətdarlığının bariz nümunəsidir. Bu minnətdarlıq və hörmət gələcək nəsillərə örnək olacaq, vətənə və dövlətə bağlılıq ruhunu daim yaşadacaq.
Cəmiyyətin ən həssas təbəqələrindən biri olan sağlamlıq imkanları məhdud gənclərin peşə reabilitasiyası və cəmiyyətə inteqrasiyası istiqamətində illərdir yorulmadan çalışan bir rəhbər var – Rahilə xanım Həsrətova. Onun rəhbərlik etdiyi 1 saylı Sağlamlıq İmkanları Məhdud Gənclərin Peşə Reabilitasiya Mərkəzi bu sahədə ölkəmizdə öncül və nümunəvi müəssisələrdən biridir.İnsanlığa və mərhəmətə dayanan idarəçilik
Rahilə xanım Həsrətova idarəçilikdə özünəməxsus və nümunəvi yanaşması ilə tanınır. Onun rəhbərlik fəlsəfəsinin əsasını təşkil edən iki əsas prinsip var: insana dəyər vermək və cəmiyyət üçün faydalı olmaq. Bu yanaşma onu sadəcə adi bir menecer kimi deyil, eyni zamanda güvənilən bir rəhbər, anlayışlı bir ana, dinləyən bir psixoloq, səmimi bir dost və hər zaman arxalanacaq bir dayaq kimi fərqləndirir.
Rahilə xanımın rəhbərlik etdiyi mərkəz sağlamlıq imkanları məhdud olan gənclər üçün bir məktəb olmaqla yanaşı, eyni zamanda həyatın çətinliklərinə qarşı mübarizənin simvoluna çevrilmişdir. Onun fəaliyyəti dövründə bu mərkəz sadəcə bir təlim və peşə hazırlığı yeri olmaqdan çıxaraq, gənclər üçün yeni üfüqlər açan, onların sosial həyata inteqrasiyasını təmin edən, onlara ümid və gələcək qurmaq imkanı verən bir platformaya çevrilmişdir.
Rahilə xanım hər bir gəncin içindəki potensialı üzə çıxarmağı bacarır. O, işçilərinə yalnız rəhbərlik etmir, həm də onlara ruh verir, yol göstərir, motivasiya qaynağına çevrilir. Bu yanaşma mərkəzin kollektivi arasında yüksək həmrəylik və məsuliyyət hissinin formalaşmasına səbəb olub. Onun təşəbbüsü ilə həyata keçirilən sosial layihələr, inklüziv proqramlar və innovativ tədris metodları nəticəsində yüzlərlə gənc cəmiyyətin layiqli üzvünə çevrilib.
Eyni zamanda Rahilə xanım Həsrətova idarə etdiyi qurumu sadəcə bir təşkilat deyil, bir ailə mühiti kimi formalaşdırıb. Onun qayğıkeşliyi, dürüstlüyü və prinsipiallığı iş mühitində sevgi və qarşılıqlı hörmət mühitini yaradıb. Bu da rəhbərlik etdiyi mərkəzin uğurlarının əsas səbəblərindən biridir.
Rahilə xanımın misilsiz əməyinin nəticəsi olaraq, mərkəz bu gün artıq nümunəvi sosial dəstək və peşə yönümlü fəaliyyət modelinə malik bir müəssisə kimi tanınır. Onun həyata keçirdiyi humanist və strateji idarəçilik xətti bir daha sübut edir ki, vəzifə yalnız səlahiyyət deyil, eyni zamanda böyük mənəvi məsuliyyətdir. Rahilə xanım bu məsuliyyəti ləyaqətlə daşıyan, işindəki insani dəyərləri və peşəkarlığı ilə seçilən liderlərdən biridir.
Peşə hazırlığı və cəmiyyətə qazandırma
Mərkəzdə müxtəlif peşə sahələri üzrə – tikiş, toxuculuq, xalçaçılıq, komputer, aşpazlıq və digər istiqamətlərdə – təlimlər təşkil olunur. Bu sahələrdə hazırlıq keçmiş gənclərin bir qismi bu gün əmək bazarında öz yerini taparaq, müstəqil həyatlarını qurmaqdadır. Bu isə birbaşa Rahilə xanımın dərin idarəetmə təcrübəsi, təhsil sahəsindəki zəngin biliyi və sosial həssaslığı ilə bağlıdır.
Şəhid ailələri, qazilər və aztəminatlı ailələrə də dəstək
Rahilə xanım Həsrətova təkcə mərkəzin əsas fəaliyyət istiqamətləri ilə kifayətlənmir. Onun təşəbbüsü və rəhbərliyi ilə şəhid ailələri, müharibə veteranları, qazilər və aztəminatlı ailələrə də mütəmadi olaraq müxtəlif yardımlar göstərilir. Sosial dəstək tədbirləri, bayram günlərində hədiyyələr, mənəvi və psixoloji dayaq aksiyaları mərkəzin əsas humanist fəaliyyətlərindəndir.
Müasir yanaşma və innovativ fəaliyyət
Rahilə xanım müasir dövrün tələblərinə uyğun olaraq reabilitasiya və təlim sistemində yeni metodlardan istifadəni təşviq edir. Onun təşəbbüsü ilə mərkəzdə psixoloji reabilitasiya proqramları, rəqəmsal texnologiyalara uyğunlaşdırılmış kurslar və fərdi inkişaf yönümlü təlimlər həyata keçirilir. Bu isə həmin gənclərin özünəinamını artırır və onları cəmiyyətə daha uğurla inteqrasiya etməyə imkan yaradır.
Səmimi münasibət, açıq qapı prinsipi
Rahilə xanım Həsrətovanın idarəçilik keyfiyyətləri içərisində onun ən seçilən və fərqləndirici cəhətlərindən biri səmimiyyəti və hər bir insana fərdi yanaşmasıdır. Bu keyfiyyət onu sadəcə uğurlu bir menecer yox, həm də yüksək empatiya qabiliyyətinə malik bir insan kimi cəmiyyətə tanıdıb. Onun rəhbərlik etdiyi mərkəz yalnız texniki və peşə təlimlərinin verildiyi bir yer deyil, həm də hər kəsin özünü dəyərli və qəbul edilmiş hiss etdiyi sevgi dolu bir məkandır.
Rahilə xanım üçün hər bir müraciət edən ailə özəl və dəyərlidir. Mərkəzə gələn gənclər və onların valideynləri burada ilk olaraq anlayışla qarşılanır, qayğı ilə əhatə olunurlar. Onun üçün hər bir uşağın və gəncin həyat hekayəsi əhəmiyyətlidir – o, hər kəsi dinləyir, ehtiyaclarını diqqətlə analiz edir və fərdi yanaşma ilə onlara dəstək olmağa çalışır. Bu da mərkəzdə bir ailə mühitinin formalaşmasına səbəb olur.
Rahilə xanımın qapısı daim açıqdır – istər işçilərə, istər valideynlərə, istərsə də mərkəzdə təlim alan hər bir gəncə. O, heç bir məsələni kabinet arxasından idarə etmir, əksinə, daim sahədə olur, insanlarla birbaşa ünsiyyətə girir, onları dinləyir və problemlərin həllində bilavasitə iştirak edir. Bu şəffaf və açıq idarəçilik modeli həm işçi heyəti, həm də ictimaiyyət tərəfindən böyük rəğbətlə qarşılanır.
Məhz bu insani yanaşması, səmimiyyəti və empatiya bacarığı Rahilə xanımı digərlərindən fərqləndirir. O, insanların inamını qazanan, onların güvənilə biləcəyi bir rəhbər obrazıdır. Onun fəaliyyətində insan amili hər zaman birinci yerdə durur. Rahilə xanımın rəhbərliyi ilə mərkəz həm təhsil, həm sosial dəstək, həm də emosional güvən baxımından sağlamlıq imkanları məhdud olan gənclər üçün bir ümid məkanı olmuşdur.
Bu dəyərlər onun rəhbərlik etdiyi mərkəzi təkcə xidmət göstərən bir təşkilat deyil, həm də həyatları dəyişən, insanlara yeni yol göstərən bir ocaq halına gətirib.
Rahilə xanım Həsrətova – sağlamlıq imkanları məhdud gənclərə həyat qazandıran, onlara özlərini cəmiyyətin tamhüquqlu üzvü kimi hiss etdirən əsl ziyalı, vətənpərvər və örnək bir rəhbərdir. Onun fəaliyyəti təkcə dövlət qurumları üçün deyil, bütün cəmiyyət üçün nümunə olmalıdır.
"Hindistan və Pakistan arasında hal-hazırda baş verən gərginliyin əsas səbəblərindən biri Hindistandır".
“Hindistan və Pakistan arasında münasibətlər yenidən gərginləşib.
Qərb və Rusiya İrəvanı Ukrayna yolu ilə aparır“Əgər siz Avropa İttifaqından Ermənistana verilən tərifləri diqqətlə oxusanız, başa düşə bilərsiniz ki, ölkəmiz Cənubi Qafqazın “anti-Rusiya”sı roluna hazırlaşır”. Bu barədə Ermənistan mətbuatı yazır. Davamı olaraq qeyd edilir ki, Qərb əmtəə treyderləri, sığorta şirkətləri və gəmiçilik şirkətləri ABŞ sanksiyalarının mümkün ləğvi ərəfəsində Rusiya ilə ticarəti bərpa etməyi düşünürlər. “Financial Times” xəbər verir ki, onlar artıq hüquqşünaslarla bunun necə həyata keçirilə biləcəyini müzakirə edirlər. Nəşr qeyd edib ki, ABŞ prezidenti Donald Trampın Rusiyaya qarşı mövqeyi Qərb şirkətlərini rus şirkətləri ilə ticarəti bərpa etmək üçün öz fəaliyyətlərini necə strukturlaşdıra biləcəklərini soruşmağa məcbur edir.
Hüquq məsləhətçiləri belə şirkətlər üçün əsas problemin Moskvaya qarşı Aİ və Böyük Britaniya sanksiyalarının qüvvədə qalmasıdır. Clyde & Co hüquq firmasının tənzimləmə və araşdırmalar şöbəsinin rəhbəri Sem Tate deyir ki, ABŞ və Avropa arasında ikitərəfli bölünmə hazırda biznes üçün əsas problemdir. Bəzi şirkətlər bu dəyişiklikləri və onların biznesləri üçün nə demək olduğunu və onlara hazırlanmaq üçün nə edə biləcəklərini planlaşdırır.
HFW-nin tərəfdaşı və sanksiyalar üzrə mütəxəssisi Daniel Martin əlavə edib ki, ABŞ sanksiyaları yumşaldılsa, neft treyderləri əməliyyatlarını bərpa etmək üçün daha çox sərmayəyə ehtiyacı olan neft hasilatçılarından daha çox Rusiya ilə yenidən əlaqə saxlamağa hazır olacaqlar. Və bu cür proqnozları eşitmək, ən əsası isə anlamaq hər birimiz üçün vacibdir: “Çünki bizim qarşımızda sadəlövhcəsinə Ermənistanın müdafiəçilərinin yox funksiyalarını bəxş etdiyimiz şəxslərin nə qədər hesablı, soyuqqanlı və hər cür alçaqlığa hazır olduqlarının daha bir sübutu var. Onlar indi bizim təriflərimizi oxuyur və bizi ruhlandırırlar”.
Avropa Xalq Partiyası (AXP) aprelin 29-30-da Valensiyada keçirdiyi qurultayında Ermənistanla bağlı fövqəladə qətnamə qəbul edib. İçində çoxlu qulağa xoş gələn sözlər var idi. Məsələn, AXP bu yaxınlarda Ermənistanın Aİ-yə daxil olması prosesinin təşəbbüskarı olan qanunun qəbulunu yüksək qiymətləndirir. Orada Ermənistanın Kollektiv Təhlükəsizlik Müqaviləsi Təşkilatında (KTMT) iştirakını dayandırdığı üçün erməniləri təqdir etdilər. “Bu dönüş nöqtəsi Ermənistanın Kremlin təsirindən çıxmağa və Avropa dəyərlərinə əsaslanan gələcəyə can atmağa hazır olduğunu əks etdirir”, - qətnamədə vurğulanır.
Erməni mətbuatı yazır ki, həmin sənəddə Ermənistanın Avrasiya İqtisadi İttifaqından (Aİİ) asılılığının azaldılması nəzərə alınmaqla iqtisadi-ticarət əlaqələrinin genişləndirilməsi səylərinin dəstəklənməsi və AXP-nin ölkədə sülh və təhlükəsizliyin təmin edilməsində vasitəçi qismində Aİ-nin Ermənistandakı mülki missiyasının (EUMA) mandatının uzadılmasını yüksək qiymətləndirdiyinə dair sözlər daxildir: “Bəli, yalnız sözlər, sözlər, sözlər. Əslində isə Ermənistanı Ukraynanın əvvəllər saldıqları yolla aparırlar. Ermənistan Cənubi Qafqazın “anti-Rusiya”sı roluna hazırlanır. Diqqətlə baxın, ölkəmiz nəyə görə təriflənir, hər şey üzə çıxacaq. Bəs Türkiyə-Azərbaycan tandeminin bizə müharibə elan etdiyi anda İspaniya və ya Avropanın bütün demokratik ölkələri birlikdə “artsax”a və Ermənistana yardım etdimi? Xeyr, kömək etmədilər”.
Azərbaycana qarşı Rusiyaya tətbiq etdikləri kimi heç bir sanksiyalar tətbiq olunmayıb. Əksinə, martda Bakıda Azərbaycan və İspaniya arasında Strateji İqtisadi Dialoqun ilk iclası keçirilib. Görüş zamanı Azərbaycanın İqtisadiyyat Nazirliyi ilə İspaniya Krallığının İqtisadiyyat, Ticarət və Biznes Nazirliyi arasında strateji iqtisadi əməkdaşlığa dair Anlaşma Memorandumu imzalanıb. Onu da qeyd edim ki, bu ilin sonuna kimi Azərbaycan sahibkarlarının İspaniyaya səfərinin təşkili planlaşdırılır. Üstəlik, Azərbaycan mətbuatının yazdığına görə, Bakıda İspaniya səfirliyinin açılması da nəzərdə tutulub. Sözlərlə əməli hərəkətlər arasındakı fərq budur. Merkantil Avropa ölkələri Rusiya ilə əməkdaşlığı bərpa etməyə can atırlar. Onlar Azərbaycanla “iş görməkdən” məmnundurlar.
Ukrayna ingilislərə, fransızlara, almanlara və amerikalılara güvənərək özünü bataqlığa sürüklədi. Böyük ərazilərini itirdi, klassik iflasa uğramış dövlətə çevrildi və təbii sərvətləri artıq “müttəfiqləri” arasında bölünür. Ermənistan üçün də istədikləri budurmu? Bütün bu suallara hər bir erməni özü cavab verməlidir. Dürüst və mümkün qədər tez. Çünki o zaman çox gec ola bilər.
Politico: Avropanın Azərbaycana və Ermənistana fərqli baxışı var
Ermənistan Avropanın Azərbaycana və Ermənistana fərqli istiqamətlərdən yaxınlaşdığınının fərqindədir. Və bu yanaşmadan çox narahatdırlar. Erməni mətbuatı qondarma “erməni soyqırımı” adlı şouya Avropanın münasibətindən yazarkən “Politiko” nəşrinə istinad edib: “Aprelin 24-də bütün dünya erməniləri 1915-ci il soyqırımı zamanı həlak olan 1,5 milyon insanın xatirəsini ehtiramla yad ediblər. Bununla belə, Aİ-nin xarici siyasət üzrə komissarı Kaja Kallas regional turu çərçivəsində Ermənistana deyil, qonşu Azərbaycana səfər etməyi lazım bilib. Ermənistan vətəndaşları İrəvanda həlak olanların xatirəsinə əklillər qoyarkən Bakıda yüksək səviyyəli avropalı diplomatın kameralara gülümsəməsinin nə mənası var?”.
“Siz Bakıya səfər edirsiniz, İrəvandan isə qaçırsınız. Azərbaycan bizim dəyərlərimizi rədd edərkən, Ermənistan Avropa İttifaqına yaxınlaşır", - bunu isə Bundestaqın keçmiş deputatı Maykl Rot yazıb. Əlavə edib ki, 2018-ci ildə baş verən məxməri inqilabdan sonra ölkə islahatlar həyata keçirib. Ermənistanın gələcəyini Avropa ilə əlaqələndirmək üçün ictimai tələbi əks etdirən Aİ-yə üzvlük prosesinə başlamaq üçün qanun qəbul edib. İrəvan indi öz sərhədlərində Aİ-nin monitorinq missiyasına ev sahibliyi edir, fəal şəkildə özünü Rusiyadan uzaqlaşdırmağa və Qərblə daha dərin tərəfdaşlıq qurmağa çalışır, bir sözlə, Ermənistan Aİ-nin şərq tərəfdaşlarından tələb etdiyi hər şeyi edir, Qərbə baxır.
Bütün bunlara baxmayaraq, Avropa Rusiya qazından imtina etməyə çalışdığı vaxtdan Azərbaycana xoş tərəfdaş kimi yanaşır. 2022-ci ildə Aİ Bakı ilə qaz idxalını iki dəfə artırmaq məqsədi daşıyan böyük enerji memorandumu imzalayıb. Əliyevin yanında dayanan Avropa Komissiyasının prezidenti Ursula fon der Leyen isə məşhur şəkildə ölkəni etibarlı təchizatçı adlandırıb.
Fransanın Avropa Parlamentinin üzvü və keçmiş Avropa İşləri Naziri Natali Loiseau qeyd edir ki, eyni səfərdə Ermənistana səfər etmədən birbaşa Azərbaycana getmək avropalıların səhvidir. Bunu Qarabağdan öz arzu və istəkləri ilə köçən ermənilərlə əlaqələndirib. Halbuki, baş verənlərdə Ermənistan hökumətinin, erməni kilsəsinin və erməni diasporunun birbaşa günahı və iştirakı, təhriki var. Qarabağdan 1988-93-cü illərdə azərbaycanlıların, 2023-cü ildə isə ermənilərin köçünü müqayisə etmək kifayətdir ki, kimin səhv, kimin isə düz olduğunu aydınlaşdırasan. Bəzi avropalı siyasətçilər düşünürlər ki, guya enerji sövdələşmələri və geosiyasi ehtiyatlılıq Azərbaycanın “təcavüzünə” beynəlxalq reaksiyanı çox uzun müddət susdurub. İndi məlum olur ki, Qarabağ münaqişəsinin həllində ədalətli olmayan Qərbin məqsədi nə imiş. Qərb 25 il müxtəlif platformalardan, əlinin, ününün yetdiyi yerlərdən Ermənistanın Azərbaycan torpaqlarına təcavüzünə haqq qazandırıb, “öz müqəddaratını təyinetmə hüququnu” ölkələrin suverenlik, ərazi bütövlüyü prinsiplərindən üstün tutub. Ərazilərimiz düşmən tapdağında qalsa da, insanlarımız əsir, girov götürülsə də, öldürülsə də, bir milyondan artıq azərbaycanlı öz evindən qovulsa da avropalılar bundan zərrə qədər də narahat olmayıblar.
Oskanyan: “Paşinyan getməlidir”
Ermənistanın keçmiş xarici işlər naziri Vardan Oskanyan erməni mətbuatında dərc etdirdiyi məqaləsində yazır: “Bu gün ermənilərin əksəriyyəti bir əqidə ətrafında birləşib: Baş nazir Nikol Paşinyan getməlidir və nə qədər tez olsa, bir o qədər yaxşıdır. Fərqlər yalnız aradan qaldırılma üsuluna aiddir: parlamentə etimadsızlıq səsverməsi, kütləvi etirazlar, növbədənkənar seçkilər və ya 2026-cı ildə planlaşdırılan seçkiləri gözləmək. Bununla belə, bu mexanizmlərdən hər hansı birinin işləyəcəyinə dair geniş skeptisizm var. Amma bir şey dəqiqdir: Ermənistan daha bir gün də Paşinyanın rəhbərliyi altında qala bilməz. Ölkə müasir tarixinin ən təhlükəli dövrlərindən birini yaşayır. Paşinyanın dönəmində milli təhlükəsizlik, xarici siyasət, demokratik idarəçilik, iqtisadi sabitlik və milli həmrəylik sahələri əhəmiyyətli dərəcədə pozulub və zəifləyib. 2018-ci ildə ümid və transformasiya vədləri ilə başlayan – şəffaflıq, ədalət və regenerasiya – indi özbaşınalıq, səriştəsizlik və strateji uğursuzluq dövrünə çevrildi. Bu gün göz qabağındadır ki, Paşinyan nəinki mövcud çağırışların öhdəsindən gələ bilməyib, həm də əldə olunan uğurları puça çıxarıb, ölkənin zəifliyini artırıb. Ermənistanın gələcəyi naminə o getməlidir. Yeni bir yol qurmağın vaxtı gəldi”.
Oskanyan Paşinyanın uğursuzluğunun kökündə onun xarici və təhlükəsizlik siyasətini fəlakətli idarə etməsi dayandığını deyir: “Strateji dərinliyin zərurət olduğu bir bölgədə o, təcrübə, baxış və nizam-intizam olmadan rəhbərlik edirdi. Onun ziddiyyətli ritorikası və birtərəfli güzəştləri ilə Azərbaycana yanaşması Bakını cəsarətləndirib, İrəvanı təcrid edib. Onun hakimiyyəti dövründə Ermənistan Qarabağı itirdi, 120 mindən çox erməni didərgin düşdü, çoxəsrlik icma məhv edildi. Bunlar müharibənin qaçılmaz nəticələri deyildi. Bu, geosiyasi reallığa hazır olmayan yoxsul və səmərəsiz rəhbərliyin birbaşa nəticəsi idi. Paşinyan müharibədən sonra vəziyyəti sabitləşdirmək əvəzinə vəziyyəti daha da pisləşdirdi. O, Ermənistanı strateji ziddiyyətlərə sürükləyib, xarici tərəfdaşlara aydın olmayan siqnallar verib və aydın siyasi xətt formalaşdıra bilməyib. Onun səhvləri bütün əsas personajları ondan uzaqlaşdırdı”.
Keçmiş diplomat qeyd edir ki, Moskva Paşinyanı etibarsız, Tehran şübhəli, Ankara və Bakı isə mənfur görür. Vaxtilə ona demokratik intibahın simvolu kimi baxan Qərb indi onu xarici maraqlara xidmət edən itaətkar agentdən başqa bir şey kimi görmür. Ermənistanın beynəlxalq təcrid olunması təsadüfi deyil. Bu, səlahiyyətdən, strateji düşüncədən və diplomatik bacarıqlardan tamamilə məhrum olan liderin proqnozlaşdırıla bilən nəticəsidir.
Oskanyan Ermənistanın iqtisadi baxımdan guya tərəqqi etdiyinə də aydınlıq gətirib: “Hökumətin hesabatlarında qeyd olunan artım Qərbin sanksiyalarının Rusiya iqtisadiyyatına təsiri ilə şişirdilmiş təhrif edilmiş statistikaya əsaslanır. Amma adi vətəndaş üçün bu artım illüziyadır. İnflyasiya, durğun əmək haqqı, artan borc və az investisiya gündəlik reallıqdır. Kökünün kəsiləcəyi vəd edilən korrupsiya sonda institutlaşmaya çevrildi. Dövlət vəsaitləri sui-istifadə edilir, sadiq olanlar ləyaqətsiz şəkildə səxavətlə mükafatlandırılır, maliyyə şəffaflığı unudulur. Köhnə vərdişlər pozulmayıb, daha da dərinləşib, qablaşdırma dəyişib. Eyni zamanda Ermənistanın sosial quruluşu dağılır. Qütbləşmə, inamsızlıq və siyasi tükənmə ictimai həyatın xüsusiyyətləridir. Dövlət çətin günlərdə milləti birləşdirmək əvəzinə, ayrılıqları dərinləşdirir. Bununla belə, hətta nüfuzunun və ictimai dəstəyinin görünməmiş şəkildə azalması fonunda belə, Paşinyan hakimiyyətə ictimai maraqlara xidmət etmək üçün deyil, öz mövqeyini təmin etmək üçün yapışır”.
Bəli, Ermənistanda siyasi mühit hər keçən gün tündləşir. Böhranın mahiyyəti də məhz bundan ibarətdir. Siyasi müxalifət problemin kökünü Paşinyanda axtarır, onun mövcudluğunun vəziyyətdən çıxış imkanlarını daraltdığını düşünürlər. Amma onu da bilirlər ki, Paşinyanın uzaqlaşdırılması bütün problemləri həll etməyəcək. Ermənistanın ləyaqətini, nüfuzunu və strateji istiqamətini bərpa etmək üçün hələ çox illər gözləməli olacaq.
Cari ilin 1 may tarixində Nazirlər Kabinetinin 2023-cü il 23 dekabr tarixli 451 nömrəli Qərarı ilə yaradılmış Cinayət yolu ilə əldə edilmiş əmlakın leqallaşdırılmasına, terrorçuluğun maliyyələşdirilməsinə, kütləvi qırğın silahlarının yayılmasına və yayılmasının maliyyələşdirilməsinə qarşı mübarizə sahəsində Koordinasiya Şurasının növbəti iclası keçirilib.