Milli Dirçəliş Hərəkatı Partiyasının sədri, 31 saylı Suraxanı ikinci seçki dairəsindən deputatlığa namizəd Fərəc Quliyev seçkilərdə rəqibi olan bloqer Mehman Hüseynovun aralarında olan söhbətlə bağlı yayımladığı səs yazısına münasibət bildirərək, söhbətin tam mahiyyətini açıqlayıb və ona bütün dediklərinin bu gün də qüvvədə qaldığını bildirib.

Deputatın açıqlamasını təqdim edirik:

“9 fevral növbədənkənar parlament seçkilərində 31 saylı Suraxanı seçki dairəsindən namizədliyini verən rəqibim Mehman Hüseynov Partiyamızın qərargahında qəbulumda olarkən 45 dəqiqəlik söhbətimizdən 5-6 dəqiqəlik bir paylaşım materialı düzəldərək sosial şəbəkələrdə yayıb və sonda “paylaşın” çağırışı edib. Mən də çağırışa qoşulub o materialı paylaşacağam, amma bəzi qayçılanan məqamlara da toxunaraq (hansı ki dərhal montaj hiss olunur). Mehman Hüseynova mənim xeyirimə namizədliyini geri götürməsi və vəkilim olması təklifim bu gün də qüvvəsindədir. Gələcək perspektiv üçün təkliflər də. Əgər seçki qanununa görə namizədin öz namizədliyini müddət olaraq indi geri götürmək imkanı varsa və onun mənim vəkilim kimi indi təqdim imkanı varsa. Səs yazısında deyildiyi kimi mən sözümü tutan adamam! Amma Mehman Hüseynovun cavabı dediyi kimi ən qısa zamanda olmadı. Mətbuatda oldu-o da cavab olmadı. Mən oxşar təklifi keçmiş namizəd hörmətli Ramazan Bağırova da etdim. Anlaşdıq. Komandamdadı və dəstəyini verir. Bu çox normal təklifdir və istənilən namizədin öz rəqibini dəstəkçisinə çevirərək güclənməsi seçkidə mühüm şərtlərdəndir.

Əsas məsələyə gələk. M.Hüseynovun malı-mala qatmasına. Vəkilim olması və fəal şəkildə təbliğatımı aparmasını istədiyimdə, şiş xəstəliyindən əziyyət çəkdiyini və biopsiya materialını (Şişdən götürülən materialı) labaratoriyaya analizə verdiyini bildirdi. Əgər nəticələr pis olarsa (Allah şəfasın versin və günahlarından keçsin) ümumiyyətlə seçkidən çəkiləcəyini bildirdi. Mən ona “konsentrasiyanı pozma nəticə nə olur olsun(labaratoriya nəticələri) 10-15 min manatlıq bir müalicədir. Dəstək olacağıq, dostlarını səfərbər edərik deyərək təsəlli verdim. Bir alimə oxşar vəziyyətdə kömək etdiyimizi də bildirdim. (Oxucular yeqin ki orta məktəbdə əqrəbin çaydan keçirilməsi hekayəsindən xəbərdardı) Əslində montaj olunmuş bu səs yazısının özündə də söhbətin müalicəyə dəstəkdən getdiyi gizlədilə bilinməyib. Nə isə… Əslində bu məqamlar M.Hüseynovun hazırladığı materialda da qabarıq hiss olunur. Görünür hər cümləni də kəsmək ciddi əlaqəsizlik yaradarmış. Mən bu münasibəti ona görə yazdım ki, gənclərimiz belə olmasın, istedadlarının faydalılıq əmsalını düşünsünlər. Elə Mehman da. O da bizim balamızdı-görünür kifayət qədər hərtərəfli zədələnmiş və ciddi müalicəyə ehtiyacı olan balamız…”. (pravda.az)

Bərdənin Əyricə və Yeni Əyricə kəndləri əslən bərdəli namizədi sevinclə qarşıladılar.

Seçicilər bir ağızla "Bizim deputatımız Xəyalə Əhmədovadır!!!" dedi və ona çox güvəndiklərini söylədilər. Kənd ağsaqqalları, ziyalılar məhz öz deputatlarını Xəyalə Əhmədovanın simasında gördüklərini etiraf etdilər.

Bu il ölkə üzrə 4 mərhələdə tətbiqinə başlanılan icbari tibbi sığorta ilə bağlı yaranan sualları İcbari Tibbi Sığorta üzrə Dövlət Agentliyinin Tibbi iddialar departamentinin rəhbəri Vüqar Qurbanov cavablandırıb. Turkustan.info agentlik rəsmisinin Modern.az-a müsahibəsini təqdim edir:

 

– Vüqar müəllim, Mingəçevir, Yevlax, Aşğdaş, Naxçıvan Muxtar Respublikasının Babək rayonunda həyata keçirilən pilot layihələrdən əldə edilən təcrübələr kifayət etmədimi ki, yenidən ölkə üzrə icbari tibbi sığortanın tətbiqinin 4 mərhələdə keçidinə qərar verildi?

 – Bəzən insanlara elə gəlir ki, icbari tibbi sığortanın tətbiqi çox yüngül layihədir. Sadəcə maliyyələşmə modelini dəyişdirərək, icbari tibbi sığortanın tətbiqi həyata keçirilir. Burada vacib olanı icbari tibbi sığortanın tətbiqinə tibb müəssisələrinin, kadrların, orada çalışan personalın buna hazır olmasıdır. Bunun üçün də müəyyən müddət lazımdır. İcbari tibbi sığortanın mərhələli tətbiqinin səbəblərindən biri də odur ki, həm əhali, həm də tibb müəssiələri buna hazır olsun. Bu, fərqli və yeni layihə olduğu üçün həm əhalinin, həm kadrların maairfləndirilməsi olduqca vacibdir. Bu da dediyim kimi müəyyən vaxt tələb edir.

– Bakı sakini olaraq, icbari tbbi sığortadan hələ oktyabrın 1-dən yararlana biləcəyəm. Bəs nə üçün aprelin 1-dən etibarən sığortahaqqı ödəməliyəm? Yəni mən xidmətdən yararlanmadığım müddətdə niyə sığortahaqqı verməliyəm?

 – İcbari tibbi sığortahaqqı yığımı qanunla aprelin 1-dən tutulacaq. Amma icbari tibbi sığortanın tətbiqi, vətəndaşın bu xidmətdən istifadə etməsi Bakı sakinləri üçün oktyabrın 1-dən mümkündür. Bilirsiniz, bu, fərqli bir layihədir. Bütün dünyada qəbul olunub ki, işləyənin işləməyənə, cavanın yaşlıya köməyi olmalıdır. Layihənin qanunla tənzimlənən tərəfi odur ki, sığorthaqqı bu il aprel ayının 1-dən yığılsın və ölkə üzrə mərhələli tətbiqinə başlanılsın. Amma vətəndaş icbari tibbi sığortanın tətbiq olunduğu əraziyə səfər etdikdə və tibbi xidmətə ehtiyacı yarandıqda, həmin ərazilərdə tibbi xidmətləri ödənişli şəkildə əldə edə biləcək. Amma Bakı və Sumqayıtda hazırda səhiyyə xidmətləri onsuz da pulsuzdur və vətəndaşdan ödəniş tələb olunmur. Bu da ciddi nəzarətdədir. Vətəndaş regiondan asılı olmayaraq, tibbi xidmətdən ödənişsiz şəkildə yararlana bilər. Bakı, Sumqayıt, Abşeron və s. yerlərdə haradakı icbari tibbi sığorta tətbiq olunmur, orada xidmətlər dövlət büdcəsi hesabına, icbari tibbi sığorta tətbiq edildiyi ərazilərdə isə Agentliyin maddi vəsaiti hesabına icra olunur.

– İcbari tibbi sığortanın ölkə üzrə tam tətbiqindən sonra pasiyentlərin həkim və xəstəxananı seçmək hüququ olacaqmı?

 – Biz bu hüququ məhdudlaşdırmırıq. Sadəcə vətəndaş icbari tibbi sığortanın qoyduğu qaydalardan kənara çıxdıqda, müştərək maliyyələşmə məbləğini ödəmək məcburiyyətində qalacaq. Yəni yaşadığı ərazidə tibbi xidmət əldə etmək istəyirsə, ailə həkiminin göstərişi olmadan da, birbaşa tibb müəssisəsinə müraciət edə bilər. Orada 5 manat həcmində müştərək maliyyələşmə məbləği, öz regionundan-tibbi ərazi bölməsindən kənara müraciət etdikdə, ambulator xidmət üçün 15 manat müştərək maliyyələşmə məbləği ödəməlidir. Biz həkim seçiminə, vətəndaş hüquqlarına məhdudiyyət qoymuruq, sadəcə qaydalara riayət edilməsini tövsiyə edirik.

– Bəs dövlət və özəl sektorda çalışanların sığortahaqları hansı şəkildə tutulacaq, əməkhaqqı kartından, yoxsa vətəndaş bunu nağd şəkildə ödəyəcək? İkidən artıq yerdə çalışanların sığorta haqqı necə müəyyən ediləcək?

 – Sığortahaqqı tutulması da qanunla tənzimlənir. Vətəndaşın sosial müdafiə üçün ödənişləri hansı qaydada həyata keçirilirsə, sığortahaqlarında da o qayda tətbiq ediləcək.

Dövlət tərəfindən təqvim ili üçün adambaşına 90 manat icbari tibbi sığortahaqqı ayrılacaq. Dövlət və neft sektorunda çalışan işəgötürən və işçilərdən aylıq hesablanmış əməyin ödənişi fondunun 8000 manata qədər olan hissəsindən 2 faiz, 8000 manatdan yuxarı olan hissəsindən 0,5 faiz miqdarında, qeyri-dövlət və qeyri-neft sektorunda çalışan işəgötürən və işçilərdən isə aylıq hesablanmış əməyin ödənişi fondunun 8 000 manata qədər olan hissəsindən 1 faiz, 8000 manatdan yuxarı olan hissəsindən 0,5 faiz miqdarında icbari tibbi sığorta haqqının ödənilməsi müəyyən olunub.

Mülki-hüquqi xarakterli müqavilələr əsasında xidmətləri yerinə yetirən fiziki şəxslər üzrə aylıq gəlirlərinin 8 000 manatadək olan hissəsinin 2 faizi, 8 000 min manatdan yuxarı olan hissəsinin 1 faizi miqdarında sığortahaqqı müəyyən edilib. Vergilər Məcəlləsinə əsasən, vergi ödəyicisi kimi vergi uçotuna alınmış fiziki şəxslər (fərdi sahibkarlar, xüsusi notariuslar, Vəkillər Kollegiyasının üzvləri, sərbəst auditorlar, sərbəst mühasiblər) üzrə minimum aylıq əməkhaqqının 4 faizi miqdarında sığortahaqqı müəyyənləşib. İki və daha çox yerdə işləyən, iki və daha çox mənbədən gəliri olan şəxslər hər iş və gəlir yeri üzrə icbari tibbi sığortahaqqı ödəməlidir.

– Sığortaolunanlar xidmtədən yararlanmaq üçün ilkin olaraq hara müraciət etməlidirlər?

 – Vətəndaş tibbi xidmətə ehtiyacı yarananda ilk müraciət edəcəyi ailə həkimi, ilkin səhiyyə müəssisələri, tibb məntəqələri, Ailə Sağlamlıq Mərkəzləri olmalıdır. Vətəndaşlar ailə həkimlərinə aşağıdakı prinsiplərlə təhkim olunurlar. Tibb təchizatçısı ilə ev təsərrüfatları arasında olan məsafə, mövcud yol-nəqliyyat infrastrukturun vəziyyəti. Zərurət yaranarsa, ailə həkimi ixtisaslı həkimə göndəriş verir. Pasiyent ailə həkimi seçməkdə azaddır.

– Pilot layihələrin tətbiq edildiyi ərazilərdə uzun növbələrdən şikayətlər olurdu. Quba, Qusar, Ağsu, Şamaxı, Şəki, Kürdəmir, Ucar, Göyçay, Qəbələ və Zaqatala rayon mərkəzi xəstəxanalarında növbə sistemini tənzimləyən terminallar quraşdırılıb. Elektron növbələri bu turniketlər vasitəsilə tənzimləmək mümkün olacaqmı?

 – Bəli, tibb müsəssisələrində növbə terminalları ilə təmin edilməyə başlanılıb. Artıq vətəndaş tibb müəssisəsinə daxil olduqda, sıra nömrəsini götürərək, qeydiyyatçıya yaxınlaşır. Bundan sonra qeydiyyatçının verdiyi göndərişlərdə də onun həkim qəbulunda və müayinədə neçənci olduğu qeyd edilir. Bu, birinci variantdır. İkinci varinat isə bir müddət keçdikdən sonra elektron şəkildə- onlayn rejimdə həkim növbəsinə yazılmaq mümkün olacaq. Bu gün pilot layihələrində vətəndaşın verdiyi laborator müayinənin cavabını almaq üçün xəstəxanaya getməyinə gərək yoxdur. Bunun üçün ona verilən xüsusi kod vasitəsilə analizilərin cavabını onlayn rejimdə əldə edilə bilir.

– Hazırda bəzi xəstəliklər var ki, icbari tibbi sığortanın xidmətlər zərfinə daxil edilməyib. Gələcəkdə onkoloji kimi xəstəliklərin də xidmətlər zərfinə daxil edilməsi nəzərdə tutulubmu?

 – Xidmətlər zərfinə daxil olmayan xidmətlərin daxili əsasən, dövlət proqramlarının icrası bitdikdən sonraya nəzərdə tutulub. Bunlar onkoloji xəstəliklər, şəkərli diabet, qan və qan xəstəliklərini əhatə edən proqramlar başa çatdıqdan sonra icbari tibbi sığorta ilə əhatə olunacaq. Müddət müzakirə edildikdən sonra qərar veriləcək. Ambulator şəraitdə dərman təminatı, stomotoloji tibbi yardım xidməti və s. kimi xəstəliklər də müəyyən perioddan sonra xidmətlər zərfinə daxil ediləcək. Amma bu il ərzində təminata alınması nəzərdə tutulmayıb. Gələcəkdə icbari tibbi sığorta Agentliyinə daxil olan vəsaitlərin həcminə uyğun olaraq, qərar veriləcək.

– Artıq ilin sonunadək bütün ölkə icbari tibbi sığorta ilə əhatə olunacaq. Bu zaman kadr problemilə qarşılaşmaq kimi risklər varmı? Nəzərə alsaq ki, bəzi rayon və kəndlərdə hazırda kadr problemi mövcuddur…

 – Regionlarda həkimlərlə bağlı çatışmazlıqlar mövcuddur. Xüsusilə bəzi ixtisas həkimlərilə bağlı problemlər var. Hazırda Agentlik sırf regionlarda kadr probleminin aradan qaldırılması üçün iş aparır. İnanırıq ki, ilin sonunadək layihə ölkə üzrə tətbiq edildikdə, problem öz həllini tapacaq. Artıq bütün tibb müəssisələri sığorta ilə işləmək prinsipilə tam məlumatlı olacaq və regionda işləyəcək həkimlərimizin sayı artacaq.

– İcbari tibbi sığortada ambulator müalicədə dərman təminatı nəzərdə tutulubmu?

 – Hazırda ambulatorda deyil, stasionarda verilən dərmanlar sığorta təminatındadır. Vətəndaş müalicə üçün xəstəxanaya daxil olur və ondan əlavə vəsait tələb olunmadan xəstəxana tərəfindən təmin olunur. Gələcəkdə ambulator müalicdə dərman təminatına baxılacaq.

– Dünya praktikasında olduğu kimi, bizdə də reseptlərin elektronlaşdırılması mümkün olacaqmı?

 – Bu qısa zaman tələb edən layihə deyil. Bunun üçün hazırlıqlı olmaq lazımdır. İlin sonuna kimi icbari tibbi sığortanın tətbiqilə tam tanış olunacaq. Layihə müəyyən etaplarla fərqli xidmətlər təqdim etməli olacaq. Bu da bütün dünyada tətbiq edilən xidmətlərdən biridir. Hansı ki, vətəndaş üçün çox faydalıdır. Bizim hədəfimiz çox müddət almadan bu xidmətin istifadəyə verilməsidir. Yəni bunun nəticəsində vətəndaş üçün tətbiq edilən elektron resept sayəsində dərman pereparatının ticari adı deyil, onun tərkibi və molekulu qeyd ediləcək. Vətəndaş da öz büdcəsinə uyğun dərmanı alacaq. Amma bu layinənin tam tətbiqi üçün bütün xəstəxanalar elektronlaşdırılmalıdır.

– Əvvəldə qeyd etdiniz ki, Azərbaycanda icbari tibbi sığortanın tətbiq edilmədiyi ərazilərdə belə, tibbi xidmət pulsuzdur. Reallıq isə başqa şey deyir. Bu gün bəzi həkimlərə rüşvət verməyən xəstələr onların etdiyi müayinə və müalicəyə şübhə ilə yanaşır. Həmçinin, rüşvət verməyən xəstə həkim tərəfindən xoş qarşılanmır. Bu mənada həkimlərə və ümumilikdə tibbi işçilərinin əməkhaqlarına nəzərdə tutulan əlavələr belə neqativ halların aradan qaldırılmasında müsbət rol oynaya biləcəkmi?

 – Doğrudur, neqativ hallar var. Bizim hədəfimiz məhz bu kimi neqativlərin aradan qaldırılması, əhaliyə göstərilən tibbi xidmətin keyfiyyətinin yaxşılaşdırılmasına nail olmaqdır. Həkim göstərdiyi xidmətin qarşılığında bonuslar əldə edəcək. Bundan başqa, icbari tibbi sığorta əməkhaqları hər bir həkim üçün normal həyat şəraiti təmin etməsi səviyyəsində olacaq ki, bu, əhaliyə göstərilən xidmətin keyfiyyətinə təsir etməsin. Hər bir həkim çalışmalıdır ki, vətəndaşa daha doğru, daha düzgün xidmət göstərsin ki, sabahı gün hansısa narazılıq olmasın. Çünki hər bir şikayət, hər bir müraicət Agentliyimiz tərəfindən araşdırılır və qarşıya çıxan neqativlərlə bağlı ciddi cəza tədbirləri həyata keçirilir.

– Necə düşünürsünüz, ümüumilikdə səhiyyə işçilərinin əməkhaqlarına əlavələr sabit maaş şəklində tətbiqi daha uğurlu olmazdımı? Yəni bu mənada ki, əlavələrin kimlərinsə təyin etməsi subyektiv münasibətin daha üstün olmasına səbəb olmayacaqmı? Tibb işçilərinə əlavələr, bonusların yazılması xəstəxanaların baş həkimlərinin səlahiyyətində olacaq?

 – Əməkhaqqının ödənilməsi və təyin olunması Agentlik tərəfindən təsdiq olunub. Orada bonusların təyini baş həkimlərin səlahiyyətində deyil. Bu standart qaydadır. Orta və kiçik tibb işçilərinin əməkhaqqında olan artımlar onların işlədiyi profillər üzrədir. Orta tibb işçiləri üçün təyin olunmuş əməkhaqları var. Bölümlər üzrə cərrahiyyə, reanimasiya, təcili tibbi yardım, terapeya şöbəsində çalışanlar orta tibb işçisindən daha çox maaş alacaq. Çünki onların iş yükü və gərginliyi daha çoxdur. Digər sahələr də bu qaydalara müvafiq olaraq təşkil olunacaq. Bu zaman hansısa şəxsi münasibətdən söhbət gedə bilməz.

Masallıda əri tərəfindən boğularaq qətlə yetirilən 16 yaşlı Fatimə Qəmbərova ilə bağlı hadisə yenidən erkən nikahlar məsələsini gündəmə gətirib.

Mediada bu istiqamətdə maarifləndirici fikirlər səsləndirilsə də, təəssüf ki, erkən nikahlar xüsusilə aran bölgələrində, cənub zonasında hələ də müşahidə edilir.

Psixoloq Fərqanə Mehmanqızı Primetime.az-a danışarkən deyib ki, erkən evlilik hər iki tərəfdə travmalar yaradır, müəyyən problemlərə səbəb olur:

“Və şəxslər yaşına uyğun olmayan məsuliyyətin ağırlığı altında həm şəxsiyyət, həm də psixoloji olaraq əzilir. Burada yeniyetmə, hələ tam formalaşmamış, özünü idarə etməyən, öz məsuliyyətini dərk etməyən şəxsiyyət tanımadığı bir ailənin atmosferinə düşür və ailə məsuliyyətini daşıyır. Nəzərə alsaq ki, ailədə gəlinin üzərinə düşən yük nə qədərdir, bunun travmasını da təsəvvür etməmək mümkün deyil. Erkən ana olmaq da həmçinin fərdi depressiyaya gətirib çıxarır. Adətən evlənərkən qız evi  “sənin ancaq meyitin qayıda bilər” kimi cümlə qururlar. Bunu şüuraltına həkk edən qadın artıq qəbul edir və ona uyğun travma alır”.

Psixoloq qeyd edib ki, erkən nikahlar nəticəsində erkən ana olan qadın doğuşdan öncə, həmçinin sonra depressiya yaşayır:

“Belə bir psixoloji durumda olan gənc biri necə şəxsiyyət yetişdirə bilər? Sağlam cəmiyyət üçün necə sağlam fərd formalaşdıra bilər? Təbii ki, problem olacaq. Həyatda olan hər bir hadisənin, baxışın bir yaşı var. İnsan üçün anlayış yaşı mövcuddur. Ondan daha tez anlamaq insanda müəyyən problemlər yaradır. Ailə müqəddəs anlayışdır və məsuliyyətini daşıyaraq qurmaq lazımdır”.

Müsahibimiz bildirib ki, bu məsələdə əsas məsuliyyət valideyn üzərinə düşür:

“Amma valideynlər də bu istiqamətdə maarifləndirilməlidir. Düzdür, buna görə qeyri-hökumət təşkilatlarına qrant ayrılır, amma nə qədər bacarırlar göz qabağındadır. Valideynləri məlumatlandırmaq lazımdır ki, sənin övladın bu yaşda psixoloji olaraq nikaha hazır deyil. Onlar artıq dərk etməlidirlər. Çox adam deyir ki, “nənəm də, mən də bu yaşda ailə qurmuşam, nə olacaq ki”. Bunu deyərək adəti davam etdirirlər. Məktəb və ya hər hansı qurum sadəcə vasitədir. Bu baxımdan erkən nikahlarla bağlı layihə düşünülməlidir ki, qarşısı alınsın”.

Bəs qanunvericilik erkən yaşda nikahlarla bağlı nə deyir?

Azərbaycan Respublikasının Konstitusiyasında qeyd olunur ki, hər kəsin qanunla nəzərdə tutulmuş yaşa çatdıqda ailə qurmaq hüququ var. Nikah könüllü razılıq əsasında bağlanılır. Heç kəs zorla evləndirilə (ərə verilə) bilməz.

18 yaşına (yetkinlik yaşına) çatmayan və tam fəaliyyət qabiliyyəti əldə etməyən şəxslər isə uşaq-yeniyetmə hesab olunur. Azərbaycan Respublikasında nikah yaşı 18 yaş müəyyən olunub. Üzrlü səbəblər olduqda, nikaha daxil olmaq istəyən və nikah yaşına çatmamış şəxslərin xahişi ilə onların yaşadığı ərazinin müvafiq İcra Hakimiyyəti orqanı nikah yaşının 1 ildən çox olmayaraq azaldılmasına icazə verə bilər.

Digər hallarda nikaha daxilolma erkən nikah hesab edilir və müvafiq qanunvericiliyə əsasən belə nikahlar etibarsız sayılır.

Cinayət Məcəlləsinin (CM) 176.1-ci maddəsinə görə, qadını nikaha daxil olmağa məcbur etməyə görə şəxs iki min manatdan üç min manatadək miqdarda cərimə və ya iki ilədək müddətə azadlıqdan məhrum etmə ilə cəzalandırılır. Eyni əməllər nikah yaşına çatmayan şəxs barəsində törədildikdə şəxs üç min manatdan dörd min manatadək miqdarda cərimə və ya dörd ilədək müddətə azadlıqdan məhrum etmə ilə cəzalandırılır.

Digər tərəfdən CM-nin 152-ci maddəsində göstərilir ki, 16 yaşına çatmayan şəxslə cinsi əlaqədə olma və ya seksual xarakterli digər hərəkətlər etmə cinayət məsuliyyətinə səbəb olur. Belə ki, on altı yaşına çatmayan şəxslə cinsi əlaqədə olma və ya seksual xarakterli digər hərəkətlər etmə üç ilədək müddətə azadlıqdan məhrum etmə ilə cəzalandırılır. Eyni əməllər on dörd yaşına çatmayan şəxs barəsində törədildikdə — üç ildən altı ilədək müddətə azadlıqdan məhrum etmə ilə cəzalandırılır. Valideynlərin erkən yaşda və ya yetkinlik yaşına çatmış şəxsi ailə qurmağa məcbur etməsi, həm müxtəlif növ zorakılıqlara səbəb olur, həm də hüquqi baxımdan məsuliyyət yaradır.

Əmək və Əhalinin Sosial Müdafiəsi Nazirliyi tərəfindən ünvanlı dövlət sosial yardımının təyinatında ünvanlılıq prinsipinin daha dolğun şəkildə təmin edilməsi və sosial yardım proqramının aztəminatlı ailələrə əlçatanlığının artırılması üçün qanunvericilikdə təkmilləşdirmə işləri davam etdirilir.

Nazirlikdən  verilən məlumata görə, bu məqsədlə “Ünvanlı dövlət sosial yardımı haqqında” Qanunda və “Ünvanlı dövlət sosial yardımın alınması üçün müraciət edilməsi, onun təyin olunması, verilməsi və verilməsindən imtina edilməsi Qaydaları”nda dəyişikliklər layihələri hazırlanıb.

Mövcud qanunvericiliyə görə, ailə tərkibində baş vermiş dəyişiklik və bu dəyişikliyə görə məlumat verilməməsi ailəyə sosial yardım təyinatından imtinaya və ya ailəyə yardımın dayandırılmasına səbəb olur. Yeni qanunvericilik layihələri isə həmin dəyişikliyin və buna görə məlumat verilməməsinin yardım təyinatına və ya ödənişinə təsir etməməsini nəzərdə tutur. Həmçinin ailənin gəlirlərində dəyişiklik baş verdiyi halda, bu barədə ailənin məlumat verməsi üçün qanunvericilikdə nəzərdə tutulan müddətin 5 iş günündən 15 iş gününə və ya 21 günədək uzadılması yeni layihələrdə yer alıb.

Hazırda ailənin ünvanlı dövlət sosial yardım almaq hüququna baxılarkən onun orta aylıq gəlirinə götürdüyü borc (o cümlədən kredit) da daxil edilir. Sosial yardımın təyinatından sonra da ailə üzvü kredit götürdüyü və bu barədə məlumat verilmədiyi halda ailəyə sosial yardım ödənişi dayandırılır, növbəti dəfə sosial yardım almaq üçün müraciət etmək hüququ 1 il müddətinə məhdudlaşdırılır.

Yeni layihədə bu məhdudiyyət aradan qaldırılmaqla, ailənin götürdüyü kreditin onun gəliri kimi nəzərə alınmaması, ümumən götürülən kreditin ailənin sosial yardım hüququna maneə yaratmaması əksini tapır.

Ünvanlı yardım üçün müraciət zamanı qeyd edilməsi tələb olunan məlumatların sayı da azaldılacaq. Aidiyyəti qurumların elektron informasiya bazalarından əldə edilməsi mümkün olan məlumatların ərizə-bəyannamədə bəyan edilməsi tələb edilməyəcək. Həmçinin ailə üzvünün (üzvlərinin) bu və ya digər sosial təminat növü (pensiya, müavinət, təqaüd və s.) ilə təmin edilməsi ilə bağlı məlumatların da daxil edilməsi istənilməyəcək, həmin məlumatlar müvafiq informasiya bazalarından əldə olunacaq.

Ünvanlı sosial yardım təyin olunan ailənin özünüməşğulluğa cəlb edilməsi üçün mexanizmin yaradılması da yeni qanunvericilik layihələrində yer alıb. Bu, aztəminatlı ailələrə sosial yardım formasında dəstəklə paralel olaraq, kiçik biznesə çıxış və gəlirlərini artırmalarına aktiv formada dövlət dəstəyinin göstərilməsini nəzərdə tutur.

Qeyd edək ki, “Ünvanlı dövlət sosial yardımı haqqında” Qanunda dəyişiklik edilməsi barədə Qanun layihəsi artıq hökumətə təqdim edilib.

Azərbaycanda koronavirusla bağlı xüsusi palatalar ayrılan xəstəxanaların adları açıqlanıb. 

“Tibbi Ərazi Bölmələrini İdarəetmə Birliyi”ndən (TƏBİB) verilən məlumata görə, xəstəxanalar aşağıdakılardır:

– Elmi Tədqiqat Ağciyər Xəstəlikləri İnstitutu

– 1 saylı Kliniki Tibbi Mərkəz

–  7 saylı Uşaq infeksion xəstəxanası.   /Report/